Bánh Phú Sĩ khác bánh bông lan thế nào? So sánh hai món bánh ngỡ giống mà không hề giống

Trong thế giới bánh ngọt Việt Nam, ít có cặp đôi nào dễ gây nhầm lẫn như bánh Phú Sĩ và bánh bông lan. Cả hai đều mềm, ngọt, thơm mùi trứng sữa, đều quen thuộc trên bàn ăn gia đình hay trong những hộp quà biếu. Nhưng nếu nhìn kỹ, nếm kỹ, bạn sẽ thấy: đằng sau hình dáng tưởng chừng tương đồng ấy là hai linh hồn bánh hoàn toàn khác biệt – về kết cấu, hương vị, cảm giác khi ăn, và cả câu chuyện ẩm thực đứng sau nó.

Vậy, bánh Phú Sĩ khác bánh bông lan như thế nào? Nếu bạn đang tò mò, hoặc từng lưỡng lự khi chọn mua giữa hai loại bánh này, thì bài viết dưới đây của Nhà Có Bánh sẽ là tất cả những gì bạn cần.

Một món truyền thống – một món hiện đại

Bánh bông lan là một trong những loại bánh lâu đời nhất du nhập vào Việt Nam. Nó có nguồn gốc từ phương Tây, đặc biệt là từ dòng bánh sponge cake hoặc chiffon – những chiếc bánh làm từ trứng, bột mì, đường, và bơ. Sau khi vào Việt Nam, bánh bông lan được Việt hóa, giản dị hoá và trở thành món ăn sáng, món ăn chơi rất phổ biến. Mỗi tiệm bánh từ xưa đến nay đều có ít nhất vài loại bánh bông lan: tròn, vuông, cuộn, có nhân hoặc không nhân, có thêm trứng muối, phô mai, chà bông – hoặc chỉ đơn thuần là cốt bánh mềm vàng ươm.

Bánh Phú Sĩ không bắt nguồn từ truyền thống lâu đời hay từ văn hóa phương Tây. Đây là một sáng tạo thuần Việt, xuất hiện trong những năm gần đây từ các lò bánh gia đình, đặc biệt ở khu vực miền Nam. Tên gọi “Phú Sĩ” dễ khiến nhiều người liên tưởng đến núi Phú Sĩ ở Nhật, vì lớp kem xanh phủ trên bánh trông giống như tuyết phủ đỉnh núi. Tuy nhiên, bánh này không có gốc gác Nhật Bản, mà là một sáng tạo mang tính hiện đại, ra đời để đáp ứng thị hiếu mới: thích bánh mát lạnh, nhiều tầng vị, bắt mắt, mềm mà không khô, ngọt mà không gắt.

Bánh Phú Sĩ khác bánh bông lan như thế nào?

Nguyên liệu và cách làm

Nếu bánh bông lan là một công thức đơn giản, thì bánh Phú Sĩ lại giống như phiên bản được nâng cấp – cầu kỳ và nhiều bước hơn.

Bánh bông lan cơ bản chỉ cần:

• Trứng gà

• Bột mì

• Đường

• Bơ hoặc sữa tươi (tùy công thức)

Trứng được đánh bông để tạo độ xốp tự nhiên, không cần bột nở. Sau đó hỗn hợp được nướng ở nhiệt độ cao cho đến khi bánh nở vàng. Thành quả là một chiếc bánh bông mềm, thơm, nhẹ – đúng như cái tên “bông lan”.

Bánh Phú Sĩ, thêm vào một lớp kem lá dứa hoặc kem lá cẩm nấu từ bột rau câu, nước cốt dừa, đường và sữa. Lớp kem này được nấu chín rồi đổ lên cốt bánh đã nguội, sau đó để lạnh để đông lại. Một số phiên bản rắc thêm dừa nạo hấp hoặc rang lên trên – vừa tăng vị béo vừa tạo kết cấu thú vị. Vì thế, bánh Phú Sĩ thường có ít nhất hai lớp: cốt bánh và lớp kem mát phủ bên trên. Có nơi còn làm ba lớp: bánh – kem – bánh, tạo cảm giác như một chiếc bánh lạnh kiểu phương Tây nhưng có hương vị thuần Việt.

Kết cấu, cảm giác, hương vị và mùi thơm

Đây là điểm khác biệt dễ nhận ra nhất. Bánh bông lan thường có kết cấu nhẹ và khô thoáng hơn. Khi cắn vào, bánh xốp, mềm, dễ tan trong miệng. Loại bánh này không để lại cảm giác ẩm hay dính, vì được nướng khô. Bánh bông lan có hương trứng sữa rõ rệt. Khi cắn vào, bạn sẽ cảm nhận được độ ngọt dịu, xen lẫn vị béo từ bơ hoặc sữa. Nếu nướng vừa đủ, bánh còn thơm mùi caramel nhẹ do đường cháy cạnh bánh. Đây là loại vị phù hợp với mọi lứa tuổi – từ trẻ em đến người lớn.

Ngược lại, bánh Phú Sĩ lại mang đến trải nghiệm khác hẳn. Vì có lớp kem dày và nhiều độ ẩm hơn, bánh ăn vào mềm hơn, ẩm hơn, mát lạnh hơn. Lớp kem vừa béo vừa mượt phủ lấy phần bánh, tạo cảm giác mịn màng khi ăn. Cắn một miếng bánh Phú Sĩ là cảm nhận cùng lúc: mát – béo – thơm – mềm. Nhất là khi ăn lạnh, bánh mang lại cảm giác dễ chịu, rất phù hợp cho mùa hè. Ngoài ra, bánh Phú Sĩ là bản hòa ca của nhiều mùi:

• Mùi thơm thoang thoảng của lá dứa tươi hoặc lá cẩm

• Vị nước cốt dừa béo nhẹ

• Hơi ngọt nhưng không gắt, vì lớp kem lá có vị thanh

• Nếu thêm dừa nạo hấp, bạn còn cảm nhận được mùi dừa thơm nhẹ và hậu vị kéo dài

Chính vì thế, bánh Phú Sĩ không chỉ là món ăn mà còn là một trải nghiệm vị giác. Người ăn có thể cảm nhận từ đầu lưỡi đến vòm họng những tầng hương vị khác nhau – từ thanh, mát đến béo, thơm.

Hình thức trình bày và cách bảo quản

Bánh bông lan thường được nướng trong khuôn đơn lẻ: khuôn tròn, vuông, hoặc dài. Bánh có màu vàng ươm, mặt bánh hơi nứt tự nhiên do nở. Khi cắt ra, bánh không quá nổi bật nhưng gọn gàng, sạch sẽ, mang cảm giác mộc mạc. Bánh bông lan rất tiện trong bảo quản. Chỉ cần để nơi thoáng mát, bạn có thể dùng trong 2 ngày ở nhiệt độ phòng. Nếu bảo quản trong tủ lạnh, nên bọc kín để bánh không bị khô hoặc ám mùi. Một số người còn thích ăn bông lan lạnh – cứng hơn một chút nhưng lại ngon theo kiểu riêng.

Bánh Phú Sĩ thì là một thế giới màu sắc. Kem lá dứa tạo màu xanh tươi, kem lá cẩm cho màu tím nhẹ. Bề mặt bánh trơn láng, có thể rắc thêm dừa hoặc topping nhỏ để tăng điểm nhấn. Khi cắt ra từng miếng vuông hoặc chữ nhật, bánh trông như một chiếc bánh lạnh kiểu Âu nhưng lại đậm hồn Việt. Sự cầu kỳ này khiến bánh Phú Sĩ rất được ưa chuộng trong tiệc trà, sinh nhật, hoặc làm quà biếu handmade.

Bánh Phú Sĩ, ngược lại, bắt buộc phải bảo quản trong tủ lạnh, do có kem và nước cốt dừa. Nếu để ở nhiệt độ phòng, bánh dễ chảy, dễ hỏng và mất kết cấu. Thời gian dùng ngon nhất là trong vòng 24–36 giờ sau khi làm. Vì vậy, nếu bạn muốn mua bánh ăn liền hoặc trong ngày, thì Phú Sĩ là lựa chọn tuyệt vời. Nhưng nếu cần bảo quản lâu, bông lan sẽ an toàn hơn.

Khi nào nên chọn bánh nào?

Nếu bạn cần một món bánh truyền thống, dễ ăn, phù hợp nhiều người, đặc biệt là để biếu người lớn tuổi hay dùng cho bữa sáng nhẹ – thì bánh bông lan là lựa chọn lý tưởng. Nó đơn giản, mềm xốp, không cầu kỳ nhưng ăn hoài không ngán. Còn nếu bạn đang tìm một chiếc bánh có vẻ ngoài đẹp, cảm giác ăn mới mẻ, phù hợp tiệc trà hoặc làm quà tặng đặc biệt, thì bánh Phú Sĩ là gợi ý tuyệt vời. Nó hiện đại, nhẹ nhàng, mát lạnh và mang chút gì đó tinh tế – đủ để gây ấn tượng ngay từ lần đầu nhìn thấy.

Tại Nhà Có Bánh, chúng tôi không phân biệt bạn là “team bông lan” hay “team Phú Sĩ”. Bởi mỗi chiếc bánh đều là một phần ký ức, một niềm vui nhỏ trong ngày. Dù bạn chọn vị truyền thống hay sự sáng tạo, thì điều quan trọng nhất vẫn là chất lượng nguyên liệu, bàn tay làm bánh có tâm, và cảm xúc thật sự khi nếm miếng bánh đầu tiên. Nếu bạn chưa từng ăn bánh Phú Sĩ, hãy thử một lần. Nếu bạn đã quen với bông lan, thử xem bạn có cảm nhận mới không khi quay lại món bánh “cũ mà chưa bao giờ cũ” ấy.

Bánh Phú Sĩ khác bánh bông lan không chỉ ở cách làm hay màu sắc, mà còn khác ở cảm giác, văn hóa tiêu dùng, và cả câu chuyện đằng sau mỗi chiếc bánh. Hiểu được sự khác nhau ấy là cách để bạn chọn đúng bánh cho đúng dịp, đúng người – và cũng là cách để ta thêm yêu ẩm thực Việt, từ những điều nhỏ bé nhất.